Blog: Hoop, lef en trots!

Bijna een jaar geleden kwam de langverwachte erkenning! Erkenning voor het slavernijverleden en de rol die Nederland hierin speelde. Hoe dapper dat Koning Willem Alexander het lef en durf had om zijn excuses aan te bieden. Het gaf mij hoop en het maakte mij trots! Dit was de tweede keer in korte tijd dat er vanuit de koninklijke familie (Eloise, you go girl!) een boodschap is afgegeven dat onrecht niet meer getolereerd wordt. Wat een lef! I love it! Het inspireerde mij en deed mij nadenken over de leiderschapslessen die ik hieruit kon trekken.

Tegelijkertijd merkte ik aan mezelf dat, hoewel ik het een bijzondere en hoopvolle gebeurtenis vond, ik niet meteen het gevoel had om het uitgebreid te vieren. Dat terwijl ik als voorvechtster van diversiteit en inclusiviteit het gebaar onderschrijf en we naar mijn mening niet genoeg kunnen doen om dit onrecht te bestrijden. En toch zat ik met dat gevoel! Ik begreep het niet! Ik begreep gewoonweg niet waarom ik dat gevoel voor vreugde niet voelde. Dat intrigeerde mij enorm. Inmiddels ben ik er eindelijk achter waar dat gevoel vandaan komt: Ik zie nu eenmaal nog steeds teveel onrecht in de maatschappij.

Dat maakt de bovenstaande erkenning van de Koning voor mij tegenstrijdig en ongeloofwaardig. Publieke leiders die zeggen dat de ketenen verbroken zijn, terwijl we zien dat er nog overal (institutioneel) onrecht plaatsvind en er nog steeds te vaak wordt weggekeken. Denk alleen al aan de vele rapporten: ongekend onrecht, discriminatie binnen ministerie(s?), onveilige werkcultuur enz. We hebben notabene algoritmelijsten nodig om te voorkomen dat onze IT systemen structureel biased zijn ingericht. Om nog maar te zwijgen over de gebeurtenissen die we momenteel in de maatschappij zien.

Onrecht in de maatschappij tekent ons nog altijd met als gevolg dat er nog teveel verschillende vormen van microagressie in organisaties plaatsvinden, ook op hoog niveau. Mensen die vakkundig worden uitgesloten van vergaderingen, krachtige vrouwen die als (black) angry woman worden neergezet wanneer ze een respectvolle maar afwijkende argumentatie hanteren, suggestieve grappen die worden gemaakt terwijl niemand ingrijpt, of veroordelende opmerkingen die over mensen worden gemaakt die toevallig net anders zijn dan degene die de opmerkingen maakt.

Nee, we kunnen wel roepen dat de ketenen verbroken zijn maar het zijn juist deze zaken die mensen doen realiseren dat het gevoel van superioriteit dat tijdens de slavernij de boventoon voerde, nog elke dag aanwezig is. Met het toestaan van deze zaken, hoe klein ook, wordt impliciet meegedaan aan het opnieuw ketenen van mensen.

Dan denk ik: Laten we niet alleen zeggen dat de ketenen verbroken zijn, maar laten we mensen ook echt bevrijden van de ketenen die weliswaar niet altijd zichtbaar zijn maar er wel degelijk zijn.

Deze verantwoordelijkheid is extra besteed aan de mensen met invloedrijke posities. Tegen onze publieke leiders, CEO’s, CFO’s, CIO of met welke hoofdletter jouw rol ook begint zeg ik dan ook: blijf ook elke dag strijden tegen onrecht. Hoe klein dit onrecht ook is.

Denk goed na langs welk moreel kompas je wilt leiden en handelen. Vraag jezelf bijvoorbeeld eens af of je niet blind bent geworden voor onrecht binnen je eigen organisatie. Reflecteer op jezelf en durf aan jezelf toe te geven welke mate van moed je toont wanneer je onrecht of ongelijkwaardigheid meemaakt. Maak je je bijvoorbeeld schuldig aan het voortrekken van mensen die op jou lijken. Ga je gesprekken over diversiteit en inclusiviteit uit de weg? Doe je wel voldoende of kijk je juist weg wanneer het lastig wordt? Durf je echt in de spiegel te kijken en jezelf af te vragen: Wat doe ik om de onzichtbare ketenen zichtbaar te maken? En ben ik bereid om deze ketenen vervolgens voor eens en altijd weg te doen?

Daarom roep ik op: Gooi die ketenen echt af! Kijk niet weg. Want juist dit lef leidt tot een hoopvolle toekomst waarin we trots kunnen zijn op de kracht van onze diverse samenleving!

#hooplefentrots!

Meryem El-Bouyahyaoui
Bestuurslid CIO Platform Nederland
Portefeuille Diversiteit en Inclusiviteit